Mali waxaa ka socdaa dibadbaxyo ballaaran oo looga soo horjeedo siyaasadda madaxweynaha dalkaas Boubacar Keïta, waxay dibadbaxyaashu codsanayaan in madaxweynaha uu xilka iska casilo.
Dadku waxay ka careysan yihiin musuq maasuqa harreeyay ha’yadaha dowladda iyo in dowladda ay wax ka qaban la’dahay dagaal beeleedyada iyo sidoo kale amni darrada ka dhalatay weerarada ay geystaan maleeshiyaadka islaamiyiinta ah.
Xisbiyada mucaaradka ayaa soo abaabulay dibadbaxyo xooggan oo looga soo horjeedo dowladda, waxay arrintani horseeday in tobonaan kun oo qof ay qaadaan waddooyinka, dibadbaxyadan waxay ku qasbeen madaxweyne Keita iyo wasiiradiisa in wadahadal ay la galaan mucaaradka.
Ninka sida weyn u horkacayaa dhaqdhaqaaqyada ka dhanka madaxweynaha waa Imaam Maxamuud Dicko.
Imaam Maxamud Dicko waa ninka udub dhexaadka u ah dibadbaxyada ka dhanka ah madaxweynaha Mali oo la daala dhacaya dhibaatooyin dhowr ah inkasta oo dalkiisa ay ku sugan yihiin 15,000 oo ciidammo nabad ilaalin ah kuwaas oo ka socda dalalka caalamka iyo sidoo kale taageerada uu ka helayo beesha caalamka.
Imaam Maxamuud Dicko waxaa u ahaan jiray nin waddaad ah oo aanan siyaasaadda lagu aqoon.
Awoodda uu u leeyahay abaabulka shacabka
Muddo tobonaan sanno ah ayuu saameyn ku lahaa arrimaha bulshada, maanta waxaa uu kamid yahay dadka garawdeenka ah dibadbaxyada ka dhanka ah dowladda.
Bishii April ee sannadkii 2019-kii, wuxuu Imaamka horkacayay dibadbaxyadii xilka looga tuuray Ra’iisul wasaarihii Mali Soumeylou Boubeye Maïga.
Dibadbaxyada sannadkan ka dhacay Mali, waxay dibadbaxyaasha isugu uruurayeen waddooyinka dalkaas marka laga baxo salaadda Jimcaha.
Waxay dibadbaxyadu ku baaheen deegaanada dhaca galbeedka, koonfurta iyo xitaa magaalada qaddiimiga ah ee Timbuktu, waxaana laga yaaba in xaaladda ay faraha kasii baxdo.
Awoodda siyaasadeed ee uu leeyahay Imaam Maxamuud Dicko waxay horseeday in wadahadal lala galo mucaaradka.
Talaadadii, hogaamiyeyaal ka socda xisbiga haya talada Mali ayaa kulan la qaatay isbaheysiga mucaaradka ee M5.
Labo maalin ka hor ayay Imaamku kulan la qaateen, waxay ogaayeen saameynta xooggan ee uu Imaamku ku leeyahay siyaasadda dalkaas.
Xilligii uu soo shaac baxay
Waxaa uu soo ifbaxay Imaamka sannadkii 2009-kii markii uu ahaa madaxa golaha sare ee arrimaha Islaamka ee dalkaas, waxaa uu hoggaaminayay dibadbaxyo ballaaran oo looga soo horjeeday madaxweynihii Mali Amadou Toumani Touré kaas oo waday isbaddallo lagu xoojinayo xuquuqda dumarka.
Waxay arrintaas xaqiijisay in Maxamuud Dicko uu yahay waddaad mayal adag.
Maxamuud Dicko waxaa uu dhashay bartamihii 1950s, waxaa uu ku dhashay gobolka Timbuktu, waxaa u ahaa macalin luqadda Carabiga ah, waxaa uu wax ku soo bartay dalka Sucuudiga.
Markii uu dalka ku soo laabtay waxaa uu noqday Imaamka masaajidka Badalabogou ee ku yaallo duleedka magaalada caasimadda ah ee Bamako.
Waxaa uu sidoo kale xoghaye ka soo noqday ha’yadda dowladda u qaabilsan arrimaha diinta , waxaa uu xilkaas hayay tan iyo markii Mali looga dhawaaqay nidaamka xisbiyada ku dhawaad 30 sanno oo lasoo dhaafay.
Imaam Maxamuud Dicko waxaa uu kaalin weyn ka soo qaatay arrimaha dacwada ee dalalka Galbeedka Afrika, waa nin go’aan adag ka qaata arrimaha qoyska balse waxaa uu si weyn u difaacaa dhaqamada islaamka.
Imaam Dicko waxaa uu kasoo horjeeda fikradaha kooxaha jihaad-doonka iyo in diinta islaamka in fasiiraad khaldan laga bixiyo.
Markii maleeshiyaadka islaamiyiinta ay qabsadeen waqooyiga Mali sannadkii 2012-kii, waxaa uu isku dayay in xaaladda uu dejiyo xitaa waxaa uu la kulmay taliyihii kooxda maleeshiyaadka.
Markii kooxaha maleeshiyaadka islaamiyiinta ay bilaabeen weeraro kale oo ay ku qabsanayaan koonfurta Mali, waxaa uu Imaamka soo dhaweeyay militarigii Faransiiska ee xaaladda faraha lasoo galay sannadkii 2013-kii, wuxuu ku doodayay in ciidammada ay badbaadinayaan shacabka reer Mali kaddib markii aysan wax gurmad ah ka helin dalalka muslimiinta.
Wuxuu sameeyay dhaqdhaqaaq islaami ah
Inkasta oo Imaam Maxamuud Dicko uu soo dhaweeyay markii ciidammada Faransiiska ay Mali gaareen , weli waxaa uu ku eedeynayaa inay wadaan isku dayo ay Mali dib ugu guumeysanayaan.
Waxaa uu markasta ku taagan yahay fikradahiisa mayalka adag, markii sannadkii 2015-kii ay maleeshiyaad weerar ku qaadeen huteel ku yaalla caasimadda Bamako waxaa uu waddaadka sheegay in kuwo weerarka ku qaaday halkaas uu Ilaahey soo diray si Mali ay uga badbaadiyaan falalka anshax xumida ah ee laga keenay dalalka Reer Galbeedka.
Maanta waa waddaad taageero badan ka heysta shacabka, wuxuu saameyn weyn ku leeyahay dibadbaxyada iyo ololaha horseeday qalalaasaha siyaasadeed ee looga soo horjeedo madaxweynaha Mali.
