Madaxweynaha Soomaaliya, Maxamed Cabdulaahi Farmaajoo Sabtidii khudbad ka jeediyay kalfadhiga 7-aad ee baarlamaanka Soomaaliya ayaa hadalkiisa ku billaabay kaftan uu sidan u dhigay:
“Hadal kaftan ah ayaan ku furayaa intiinna badan waad af xiran tihiin, qaarna afka ayaa u furan. Marka waxaa la yiri {fayraska Korona} qofkuu mar ku dhaca, mar labaad kuma dhaca. Kuwa afka furan ma horuu ugu dhacay marka mise geesinnamadaa ka badatay”, ayuu yiri madaxweyne Farmaajo oo intaa qosol sii raaciyay. Wuxuu intaa ka dib u galay khudbaddii u diyaarsanayd.
Haddaba maxaa ka jira soo jeedinta madaxweynaha ee ah in Korona uusan qofku laba jeer ku dhici Karin?
Madaxweynaha ma uusan sheegin halka uu ka soo xigtay macluumaadkaasi. BBC-da ayaa u kuurgashay xaqiiqa raadinta arrintaasi:
Ma suuragal baa?
Waxaa jiray warar sheegaya in fayraska Korona muddo gaaban gudaheed uu dad ku dhacay laba jeer ama ka badan.
Qaar ka mid ah bukaannada ayaa ka caafimaaday Covid-19, waxaana laga fasaxay cisbitaallada, balse mar labaad ayey xanuunsadeen, markii la baarayna waa laga helay, sida laga soo xigtay mas’uuliyiinta caafimaadka dalal badan oo ay ku jiraan, Shiinaha, Kuuriyada Koonfureed iyo Mareykanka.
Sidaa darteed, waxaan la isku raacsan yahay ilaa iyo hadda inay suuragal tahay in fayraska corona, sida hargabka caadiga ah oo kale uu soo noqon karo.
Maadaamaa uu Covid-19 weli cusub yahay, seynisyahannada waxay weli isku deyayaan in ay fahmaan sharaxaadda ah in hal qof uu laba goor oo isku dhow uu ku dhaco fayraskan.
Ilaa iyo hadda maxaan ognahay
Mid ka mid ah tusaalayaashii ugu horreeyay ee arintan ku saabsan ayaa ahaa bukaan 70 jir ah oo ku sugan dalka Japan oo ka yaabiyay dhaqaatiirta. Waxaa lagu karantiilay isbitaal ku yaalla Tokyo ka dib markii fayraska laga helay bishii February. Sida laga soo xigtay warbaahinta dowladda Japan ee NHK, ninkaas ayaa xanuunka ka caafimaaday wuxuuna dib u billaabay noloshiisii caadiga ahayd. Balse dhowr maalmood ka dib, dib ayuu u xanuunsaday, wuuna qandhaday.
Ninkii ayaa dib loogu celiyay cisbitaalka, dhaqaatiirta iyo isagaba la yaab ayey ku noqotay. Waxaa la ogaaday inuu mar labaad ku dhacay coronavirus.
Isidoro Martínez, oo ah cilmi baare ka tirsan Machadka Caafimaadka ee Carlos III, ee ku yaalla magaalada Madrid, wuxuu BBC-da u sheegay in inkastoo dib uu u soo noqon karo fayraska Korona in haddana layaab iyo wax cusub ay tahay in Covid-19 oo si degdeg ah u soo rogaal celinayo.
“Haddii uu daciifo difaaca jirka, mar kale haddii xanuun kale billowdo, waa arrin iska caadi ah in qofka uu markale ku dhaco.”
“Laakiin, waa arrin naadir ah in qofka mar labaad laga helo isla fayraskii, isla markii uu bogsadayba.
Ma jirtaa cilmibaaris rasmi ah?
Marka laga soo gudba fahanka seynisyahannada, ma jirta ilaa iyo hadda cilmibaaris ballaaran oo arrintan lagu sameeyay. Tusaale ahaan wali lama sheegin bukaanno ka bogsaday fayraska oo mar kale si ula kac ah loo qaadsiiyay sii loo fiiriya qaabka uu difaaca jirkooda uga jawaabcelinaya.
Laakiin tijaabo lagu sameeyay daanyeerrada ayaa lagu oggaaday in difaaca jirkooda uu iska caabiyay fayraska markii labaad ee la damcay in la qaadsiiyo. Waxaa tijaabdan lagu sameeyay sadex isbuuc ka dib markii ay ka bogsadeen fayraska marka koobaad ku dhacay.
Laba daanyeer oo kali ah ayaa lagu sameeyay tijaabdaasi, waxaana hadda socda cilmibaaris ballaaran oo la doonaya in lagu tijaabiya daanyeerro badan ka hor inta aan bani’aadamka lagu saameynin tijaabooyinkan.
