Markii laga eego waxa ay carruurta maanta ay xiiseeyaan ayay kuwii horena ay xiisayn jireen qiyaastii lixdan sano ka hor, sida bastoolladaha carruurta iyo baaruuddooda.
Dad baa is weydiin kara, oo waagaas ma jireen bastoolladaha iyo qoryaha beenbeenta ah? Haa way jireen weligood, waxaase kala hormarsanaa habka farsamada oo maalinba maalinta ka dambaysaa la sii casriyan jiray, waxayna ugu horreeyeen waxyaabaha laga ganacsado oo ay dadka bayacmushtarka ah ay ku xisaabatami jireen maalmaha munaasabadaha ciidda.
Dad baa waxay la tahay iney carruurta hadda jirtaa oo aad u jecel waxyaabaha qarxa amaba dhawaaqa rasaasta bixiya iney carruurtu ka arkeen dagaallada sokeeye iyo mashaakilaadkan dunida ka jira.
Sida badan waxaan loola yaabin baa jira, maxaa yeelay waxaad aragteen ee hub ah ee dunidu isugu faaneyso waxaa loo sameysatay in lagu dagaallamo xaq iyo xaqdarraba. Baniaadamku haddii dhinac walbaa ka hormaro wuxuusan marna daynayn inuu sameysto ee uu helo uu isku difaaco amaba uu dagaal ku qaado.
Maalintaas ciidda waxay wiilashu ku xisaabtamaan dharka ka sokow iney helaan bastoolladahaas iyo qoryahaas macmalka ah, markaasaad waxaad ku arkaysaa iyagoo is eryoonaya isaguna faanaya midiba midka kale qoriga ama bastoolladda nooca uu haysto, waxayna sideennii oo kale aad u sii jecel yihiin in qorigiisa ama bastoolladdiisu ay run u ekaato.
Maalin kasta waxaynu goob joog u ahayn sida ay u sii hormarinayaan warshadaha qalabkaas oo ay carruurtu ku ciyaaraan markii loo fiiriyo kuwii annaga aan ku ciyaari jirnay oo farsamo ahaan aad looga sarreeyo.
Sidaas ay tahayna bastoolladaha aan isticmaali jirnay waxay lahaayeen xaashi dheer oo duuban oo ay ku safan yihiin rasaastii oo baaruud ah, markaasaan dhegta iska saari jirnay oo isku ridi jirnay, marmarka qaarna iyagoo aanan xabbadu run ah ka dhacayn bay gaysan jireen firirkooda xaashida ah iney dhaawacaan qofka.
Carruurta ayaa iska sameynsan jiray
Waxaa sidaasoo kale jiri jiray baaruud aan qori iyo bastoolad sidanin oo carruurta laga gedi jiray, waxay u ekaayeen sida qaraxa baaruudda miinooyinka, waxay la ekaayeen sida faryarada oo kale, xagga dambena waxaa uga xirnaa dun oo markii la rabo in la qarxiyo laga shidi jiray, dabadeedna inta ayan qarxin la tuuri jiray, haddii ay dhacdo oo aad ka gaarsiin waydo inaad tuurtid waxaa dhici jirtay iney ku qaraxdao gacantaada markaasna ay kuu geeysato dhaawac sida aan aragnay dhowr jeer.
Waalidku waxay naga waanin jireen ineynaan soo gadan baaruuddaas oo ay u baqayeen iney waxyeello noo gaysato.
Waxaa kaloo iyana jiray nooc kale oo waxyaabahaas la qarxiyo ah oo ay carruurtu ku ciyaaraan, inta badan kuwaas debadda lagama keeni jirin oo waxay ahaayeen wax ay carruurtu iska samaysan jireen, waxayna kuwaas dhawaaqoodu si aada ugu dhowaa dhawaaqa rasaasta; qofkii maqlaa amaba agtiisa lagu qarxiyaa wuxuuba moodi jiray marka hore in waxaasi ay ahaayeen rasaas dhab ah.
Kuwa noocaas ah waxaa laga samayn jiray fuuqa rasaasta noolnool oo la isticmaalay.
Waxaan samayn jirnay oo aadi jirnay meelaha ay askartu ku tababartaan oo dabridka la yiraa, waxaan ka soo uruusan jirnay fuuqaqaas, isla markaasna meeshaas waxaa laga heli jiray waxaan lagu magacaabo biombaha wax lagu alxamo.
Markaan xaafadaha keenno ayaan biombihii ku shubi jirnay daasad, dabadeedna waxaan saari jirnay dabka si uu u dhalaalo.
Markuu dhalaalo isagoo sidii biyaha ah ayaan fuuqii ku shubi jirnay iyadoo laga ilaalin jiray inuu afkiisa soo wada xirmo, maxaa yeelay waxaa loo bannayn jiray meel uu musmaarku ka galo.
Markaas kaddib, fuuqii ayaa salkiisa dambe lagu xirayaa xarig bulji ah iyadoo sidaas si la eg musmaarka madaxiisa lagu xirayo dhankii kale ee xarigga buljiga ah.
Markii intaas la sameeyo ay ayaa waxaa la soo qaadanayaa qoryihii kibriidka oo laga daadsanayaa baaruuddii shideysay, markaasna waxaa la dhexgelinayaa meeshii dalooshay ee fuuqii lagu shubay alxankii biyoombaha ahaa, markaasaad la dhacaysaa gidaar, ama geed, amaba wax kastoo adag oo markii muskaar iyo fuuqoo is wata lala dhacayaa, wuxuuna samaynayaa qarax holac iyo uuro wata, meeshii lagu dhuftayna wuxuu u sameynayaa calaamad madow.
Carruurta qaarkeed markii ay sameystaan wax iyaga ka badan waxay ka sii iibin jireen carruurta kale ee aanan aqoonin farsamadaas amaba aan ka doonan karin meelaha dabridka oo ay yaallaan fuuqara iyo biyoombaha ama alxankaa.
Baaruuda
Waxaa kaloo ay carruurtu ka sameyn jireen baaruuddaas intay dhowr xabbo isku xiraan bay waxay soo qaadan jireen tubbo bir ah oo gaaban oo kuwa biyaha ah oo aan dhuudhuubnayn, dabadeed tubbadaas u sameeyaan sidii madfaca oo kale oo ay lugihii madfacana u sameeyaan bay dhuunta tubbada xaggeeda dambe ee dhulka taalka ayay baaruuddii ay isku xirxireen ka geliyaan, madaxa korena waxay ku gufayn jireen jafgallayda laga finjilay mirihii.
Markaasey waxay kabriidka halkii ay baaruuddu tiillay ee salka hoose ugaga shidi jireen, wuxuu sameyn jiray qarax aan caadi ahayn oo laga naxo, jafgallaydiina sidii madfacii ayuu ka soo bixi jiray isagoo markaas ilaa inaan ku qiyaaso 70 mitir gaari jiray.
Waxay taasi ku tusineysaa in carruurta waqtigeennii ay ahaayeen kuwo maskax furan oo markiiba laga garan karo xawliga ay ku fakarayeen, weliba waxaa la yaab lahayd iyagoo ganacsatadii ku fakarayasay iney iyaga uun wax laga sugo iney carruurto soo saari jireen waxyaabo ay iyagu fekereen oo marmarka qaarna ay carruurta aanan haysan waxyaabahaas ay carruurta kale sameysteen ka baryi jireen saaxiibbadood iney iyaguna u oggolaadaan iney madfac beenaadkaas iyo fuuqii watay musmaarka iyo baaruudda ay wax ku kala beddalan jireen.
Dadka Soomaaliyeed waxaa hubaal haddii ay helaan degganaan iyo nabadgelyo iney u suurtageli lahayd iney wax badan fekeraan. Waxaa loo diiday iney helaan jawi deggan oo ay isku wareystaan sidii ay horumar u gaari lahaayeen.
