Dadka reer Kenya ayaa u dhaqaaqay gargaaridda haweenaydii korinaysay carruurta bilaa aabbaha ah, ee laga duubay muuqaalka iyadoo dhagxaan u karinaysa siddeedeeda caruurta ah si ay uga dhaadhiciso in ay cunto u diyaarineyso.
Peninah Bahati Kitsao, oo ku nool Mombasa, waxay rajeyneysay inay hurdo qabato, inta ay cuntada ka sugayaan.
Waxa ay ka shaqayn jirtey gooob dharka lagu dhaqo laakiin shaqadii noocaas ahayd way adkaatay maaddaama dalka la xaddiday is dhex galkii bulshada sababo la xidhiidha coronavirus.
Deriskaada oo ka naxday xaaladdeeda, waa Prisca Momanyi, ayaa warbaahinta ku faafisay dhibaatadii haweeynaydaasi haysatay.
Kaddib markii laga waraystay, talefiishanka NTV ee Kenya, haweenaydan ayaa heshay lacag xoogaa ah oo dhanka taleefanka ah, akoon baanka looga furay ugu soo dhacday. Kaas oo magaceeda lagu furay, in kasta oo hoyaada carruurta siddeedda ah dhashay aysan garanayn sida wax loo qoroo, loona akhriyo.
Ms Kitsao, oo ku nool laba qol oo bilaa biyo iyo laydh ah ayaa ku qeexday deeqsinnimada loo huray, ‘layaab’.
“Ma aan rumaysanayn in Kenyaanku sidaas oo dhan qalbi wanaagsan yihiin, kaddib markii aan helay intaas oo wicitaan oo doonaya sidii ay ii caawin lahaayeen’ ayay u sheegtay warbaahinta Tuko.
Waxa ay sidoo kale NTV u sheegtay, in carruurteedu ay ku fahmeen khiyaamadii ahayd, in cuntadu karayso halkii ay dhagxaaan u karinaysay.”Waxay bilaabeen inay ii sheegaan inaan been u sheegayo, laakiin waxba ma aan odhan waay waxba ma ahan hayn”
Mid ka mid jaarkeeda ayaa u soo wareegtay, si u eegto in qoysku wanaagsan yihiin, kolkii ay maqashay carruurta ooyaya, sida uu tebiyey NTV.
Iyada oo qayb ka ah tallaabooyinka lagu caawinayo kuwa ugu nugul dhibaatada cudurka coronavirus, ayay dawladdu waxay bilowdey barnaamij quudin ah.
Laakiin wali ma aysan gaadhin Ms Kitsao, oo carmal ah, taas oo sanadkii hore ninkeeda ay dileen budhcad.
Dariskeeda ayaa sidoo kale u mahadcelisay mas’uuliyiinta gobolka iyo Ururka Laanqayrta Cas ee Kenya, kuwaas oo iyaguna u yimid inay caawiyaan Ms Kitsao.
Qoysas badan oo kale oo ku nool xaafadaha magaalada xeebta ah ayaa iyaguna hadda ka faa’iideysan doona barnaamijka raashinka gargaarka ah, sida ay dawladdu talisay.
Sida dadka reer Kenya ee dakhligoodu hooseeyo, Ms Kitsao waxay halgan ugu jirtay sidii ay lacag u heli lahayd bishii la soo dhaafay tan iyo markii ay dawladdu dejisay tallaabooyin lagu xakameynayo faafitaanka coronavirus, oo ay ka mid tahay mamnuucista safarrada iyo ka bixitaanka magaalooyinka waaweyn.
Shirkado badan ayaa hoos u dhigay howlahooda ama gabi ahaanba hakiyay, taas oo la micno ah in shaqaalaha ku tiirsan qandaraasyada gaagaaban ama shaqooyinka hoose aysan siyaabo kale oo ay ku kasban karaan musharah noloshooda anfaca.
Kuwa iyagu ka shaqaysta ganacsiyada yaryar ayaa sidoo kale saameyn ku yeeshay bandoowga dalka laga hirgeliyey habeenkii dalka ilaa waaberiga.
Sheekada quusta ah Ms Kitsao waxay ku soo beegantay xilli shaaca laga qaaday in wasaaradda caafimaadka ay ku kharash garaysay lacag aad u fara badan, oo ay ugu deeqeen Bangiga Adduunka si ay uga jawaabto masiibada, oo ku saabsan shaaha, cunnooyinka fudud iyo ku shubashada moobaylka ah oo ay shaqaalaheeda ugu talagaleen.
Faahfaahinta tirada dadka la siiyay ayaa ah mid aan caddayn, si kastaba ha ahaatee waxaa arrintaa aad uga cadhooday warbaahinta bulshada in dowladdu ay kharash garaynayso xaddi intaas la eg waqti badan oo dadka reer Kenya ay ku sii silcayaan, weriyahayagu wuxuu yiri.
Waddankan Bariga Afrika ku yaal waxa uu diiwaangeliyay 395 xaaladood oo ah Covid-19 iyo 17 dhimasho ah.
