Xarigga amiirrada sare ee Sucuudiga ee uu amray Dhaxal suge, Maxammed bin Salmaan, ayaa kicisay mowjado shaki ah oo ku saabsan sababta sida dhaqsaha ah raggan loogu aamusiiyay.
Amiir Maxamed (oo inta badan loo yaqaanno MBS) oo ah mid had iyo goor dood dhalis ah, ayaa muujiyey damiciisa bilaa naxariista ah ee ku dhisan inuu khasab iyo xoog ku gaaro meesha ugu sarreysa siyaasadda, isagoo aamusiinaya cid walba oo kasoo hor jeedda ee ku jirta xayndaabka hoose tan iyo markii uu soo caan baxay sanadkii 2015-kii.
Xubnaha nasiibka daran ee ay iminka dul saaran tahay seefta damaca MBS waxaa ka mid ah xubno ka tirsan qoyska reer boqor ama reer Sucuud – waxaana ka dhex muuqda adeerkii, Amiir Axmed bin Cabdul Casiis, wasiirkii hore ee Arrimaha Gudaha; ina adeerkiis, Amiir Maxammed bin Nayef (oo loo yaqaan MBN), horayna usoo noqday dhaxal sugihii hore iyo Wasiirka Arrimaha Gudaha – waxaa loo wada xirey in su’aalo la waydiiyo iyagoo ku eedaysan khiyaano qaran, waloow aan weli la keenin wax caddayn ah.
Labada nin midkoodna awood badan ma hayn: MBN waxaa si bilaa xushmad ah xilkii dhaxal suge uga xayuubiyay Boqor Salmaan oo wiilkiisa MBS booska u sallaxay 2017; halka Amiir Axmed uu door biday inuu waqtigiisa iyo lacagtiisa ku qaato magaalada London, kahor intii aanu soo laabanin dabayaaqadii sanadkii tagay.
Su’aasha ay dad badani is waydiinayaan waxay tahay sababta uu MBS mar kale u go’aansaday inuu cayrsado ragga uu halista u arko, maadaama la og yahay in horay loo daciifiyey oo aanay iminka awoodda ku qabsan karin?
Isaga unbaa jawaabta yaqaanna, weliba dal u xirxiran sida Sucuudiga suuragal ma aha in runta laga ogaado ilaha rasmiga ah ee madaxda Sucuudiga.
Yeelkeede, hal arrin ayaa hubaal ah – amiirka da’da yari wuu sii ogaa inaysan arrintani wax wayn u dhibaynin gudaha dalka ah iyo caalami ahaanba.
Sir iyo ku tiri kuteen
Kaddib markii uu ka badbaaday moowjaddii dhaleecaynta ahayd ee daba socotay khaarajintii weriyihii Sucuudiga ahaa ee Jamaal Khaashuqji, oo lagu dilay Qunsuliyadda Sucuudiga ee Istanbul 2018-kii, MBS cabsi badani kuma jirto.
Aqalka Cad ee Mareykanka wuxuu u taageeray si kal iyo laab ah, Britain iyo France canaantoodu aad bay u dabacsanayd, iyagoo halkoodii kasii watay howlihii Riyaad kala dhexeeyay: Ruushka iyo Shiinaha maxaaba iyaga ka galay.
Marka waxay taasi MBS ku dhiirrigalisay inuu iska falo wixii uu doono sida uu u doono, isagoo awooddiisa kordhiyey isla markaana go’doominaya qaybo muhiim u ahaa nolosha Sucuudiga – ha ahaadaan wadaaddada, qaraabada, ganacsatada ama kooxaha wax cadaadiya ee maxalliga ah – isagoo mid mid ugu cajiimaya cududda dowladda.
Waa Siyaasadda Kali talisnimada 101, balse ah nooca qarniga 21-aad. Tusaale, Amiirrada uu xabbisay wuxuu ku xirey hoteelka ku yaalla Riyaad ee Ritz-Carlton sanaddii 2017-kii, isagoo nin jajaban isu muujinayey markii ay kaamarooyinku qabteen isagoo MBN oo uu xilka ka xoogay u jilba jabsanaya oo gacantiisa dhunkanaya – wax loo qaatay is jejebin been ah.
Sidaa waxaa daaqadda uga baxay MBN oo ay reer Galbeedku tan iyo horraantii 2017-kii u arkayeen nin la jecel yahay oo la aamini karo isla markaana leh karti oo istaahila inuu Boqor noqdo.
Marka la eego dhinaca xifaaltanka, awoodda qoyska reer Sucuud, inta badan waa mid ku dhisan carrab isku taag taag, waxaana soo baxday hadal hayn ku saabsan in Boqor Salmaan uu geeri qarka u saaran yahay iyo in MBS uu dareemay in afgembi uu hawada ku jiro oo uu xilligii ku habboonaa tillaabo qaaday si uu u burbriyo qorshe kasta oo isaga ka dhan ah.
Labadaa doodoodba midi run kama aha, waayo waxay taasi meesha ka saaraysaa jawaabta iska cad ee ah: inay arrintani tahay farriin ka wada timid Boqor Salmaan iyo wiilkiisa MBS oo qoyska intooda kale xusuusinaya inay is toosiyaan, anshax yeeshaan, isla markaana daacadnimo muujiyaan, sidoo kalena la xasuusinayey cidda meesha ka diiq ah.
Michael Stephens, oo sheekadan qoray, waa profesor ka tirsan machadka Royal United Services Institute think-tank, ee ka faallooda arrimaha Bariga Dhexe
