Guud ahaan Shacbiga Jamhuuriyadda Somaliland, ayaa dareenkoodu mar qudha cirka isku-shareeray, kaddib markii ay soo baxeen warar sheegaya in la weedhaaminayo qorshe Madaxweynaha Maamulka Soomaaliya Maxamed Cabdilaahi Farmaajo uu ku imanayo Magaalada Hargeysa, taas oo sida la tibaaxay ay ku howlan yihiin hoggaamiyeyaal ay kamid yihiin Reysal-wasaaraha Itoobiya Abbiy Axmed.
Qorshahan oo sida la dareensan yahay daba socda isku day uu dabayaaqadii sannadkii hore Abbiy Axmed dalab arrintaasi la xidhiidha ugu soo gudbiyey xukuumadda Somaliland, balse xilligaasi dhicisoobay, ayaa inkasta oo hubanti badan aan laga haynin xaqiiqanimadiisa, haddana sida uu ka dhawaajiyey guddoomiyaha Golaha Guurtida Saleeban Maxamuud Aadan u muuqday in uu dhab yahay, taas oo mar qudha bedeshay shucuurta bulshada.
Guddoomiye Saleeban ayaa tilmaamay in reysal-wasaaraha Itoobiya iyo madax kale oo aanu magac dhabin ka shaqaynayaan in ay Farmaajo keenaan Hargeysa, waxaanu ka muujiyey diidmo cad isagoo yidhi “Waar hanoo keenina Farmaajo, haddii aanu ku imanayn isagoo ah qof shacab ah”.
Dhinaca kale, Dadweynaha Somaliland ee daafaha caalamka kala jooggga, ayey arrintani laf-dhuun gashay ku noqotay, isla markaana ma dhacdo ku tilmaamay, waxaana ra’yul caamka bulshada laga dareemayey jawi cadho badani ka muuqato.
Geesta kale, Siyaasiyiin isugu jira mucaarid iyo muxaafid oo gooni-gooni warbaahinta uga hadlay, ayaa dhamaantood filan-waa iyo qorshe fashilan ku sifeeyey qadiyada fool-eriga ah ee la sheegay in uu wato Reysal-wasaare Abiy.
Qaar kamida Dadweynaha oo la hadlay Wargeyska Dawan ayaa sheegay in imaanshiyaha Farmaajo ee Somaliland uga dhigan tahay in xukunkii Siyaad Barre dalka dib u qabsaday, isla markaana aanay dawladda ka aqbalayn in ay ogolaato qorshahaasi, isla markaana Somaliland ay tahay nidaam ku dhisan rabitaan shacab “Maxaanu ku dhimanaynay, maxaa raggayagii ku dhintay, ee xabsiyada ugu jireen, ee xabbada loola dhacay, haddii uu Ninka xamar xukumi kari waayey Hargeysa dhayal ku imanayo.”sidaasi waxa tidhi Khadra Ibraahim Axmed oo kamid haweenka reer Hargeysa.
“Farmaajo haddii uu Hargeysa nabad ku yimaado, nabad kaga tegi maayo oo raggii dalka xoreeyey waa jooggaan, sidaa ha u ogaadaan kuwa leh waxaanu keenaynaa Hargeysa” sidaasina waxa yidhi mid kamida aqoonyahanka reer Hargeysa oo magaciisa ku soo koobay Cali Daahir.
Si kastaba ha xaalku ha noqdee, shacbiga somaliland, gaar ahaan waayeelka, dhalinyarada, haweenka iyo da’ihii soo gaadhay wakhtigii halganka dib-u-xorayntu socday ee goob-joogga ka ahaa gabood-falladii Dawladda Soomaaliya ka geysatay magaallooyinka Hargeysa, Burco iyo meelo kaleba, ayaa waxa ay arrintani ku kicisay xannuun ka dhashay doogtii ay kaga tageen dhibaatooyinkaasi.
Ma jiro wax war ah oo ku saabsan arrintan dareenka shacbiga kicisay oo illaa hadda ka soo baxay Xukuumadda Somaliland, hase ahaatee sida ay ilo-wareedyada dhinaca Dawladda laga helay tilmaamayaan, waxa socda shirar is-daba joogga oo ay Xukuumadda iyo Hay’addaha kale ee Dawladdu kaga tashanayaan mowqifka lagu waajahayo qorshaha ay maleegayaan Abbiy Axmed iyo daneeyayaasha kale ee diblomaasiyadeed.
Somaliland ayaa Itoobiya la leh xidhiidh dhinacyo badan khuseeyo oo soo jiireen ah, kaasoo ahmiyad weyn u leh xasiloonida iyo horumarka qoomiyadaha dalkaasi, waxaana la filayey in uu xidhiidhkaasi sii xoogaysto sannadaha soo socda, maadaama uu iminka furmay albaab cusub oo Iskaashi dhaqaale ay ku wadagayaan labada dawladood mashruuca maal-gelinta dekedda Berbera oo dhinacyada ku shuraakoobay kamid yihiin labada dal.
Hase ahaatee, dadka ka faallooda arrimaha siyaasadda ayaa aaminsan in haddii Itoobiya ay si ka fiirsasho la’aan ah ku dhex gasho arrimaha Somaliland iyo Soomaaliya, ay caqabad weyn oo halisteeda leh kala kulmi karto, sidaasi darteed loo baahan yahay in aanu Reysal-wasaare Abbiy wakhtigan ku deg degin arrinta cakiran ee Muqdisho iyo Hargeysa.
