Soomaalidu waxay ka mid tahay bulshooyinka naaneysta isugu yeera ama sida aadka ah u isticmaalo.
Meel walba oo ay Soomaalidu joogtana naaneysyo siyaabo kala duwan ayey ku yimaaddaan, waana la isugu yeeraa, iyada oo mararka qaar ay dhacdo in qofka magaciisa uu ka door bido adeegsiga naaneysta ay bulshada u taqaanno isaguna uu aqbalay.
Galkacyo waxay ka mid tahay magaalooyiinka Soomaalida ee naneysta aadka looga isticmaalo. Dadka qaar waxayba sheegaan in qof kasta uu naaneys leeyahay.
Axmed Maxamed Shire oo ku nool magaalada galkacyo oo BBC-da u warramay ayaa sharaxaya Naaneysaha ay dadku adeegsadaan kuwa shakhsi ahaantiisa ka yaabiyey.
Axmed Maxamed isaga ayaaba ka kow ah dadka naaneysta leh waxaa loo yaqaanaa Axmed Sooraan waxay BBC-da weydisay sababta iyo halka uu ka soo raacday naneystaas.
“Magaca sooraan waxaa uu ii baxay mar aan safar kaga imid magaalada Hargeysa oo aan imid Galkacyo xilligaas oo ay ahayd markii ay dhalinyaradu aad u xiiseynayayeen ruwaayadihii uu sameeyay abwaan Sooraan”, ayuu yiri.
Madaxweynayaasha Jubbaland iyo Puntland ayaa leh naaneyso loogu yeero oo kala ah Madoobe iyo Deni.
Wuxuu inta ku daray: “Waxaa dhacday habeen ayaan waxaan la soo fariistay dhalinyarada oo falanqeyneysa ruwaayadaha Sooraan ka dibna waxaan dhinaceyga ka bilaabay falanqeynta markaas bey yirahdaan iyagoo ka duulaya lahjadeyda iyo ka imaatinkeygii Hareysa ayaa waxay yirahdeen war kani waaba Sooraankii laftirkisa sidaas ayuuna igu baxay magaca Sooraan,”ayuu yiri Axmed oo sharaxaya sida ay naaneystaasi ugu baxday.”
Inta badan Soomaalida naaneysyada ay la baxaan ayaa waxaa lagu saleeyaa Dugaagga, geesinimada iyo hubka.
Naaneysyada lagu saleeyo dugaagga waxaa ka mid ah: libaax, waraabe, Bakeyle, Abees, Good iyo kuwa kale oo badan.
Naaneysyada hubka ama qoryaha loo isticmaalo waxaa ka mid ah: Baroon, Baasuuke, Boobe, Dhuun shilke, iyo Miino.
Waxaa kaloo jira naaneyso loo bixiyo dadka geesiyaasha ah kuwaasi oo xilliyada collaadda aada goobaha dagaallada waxana ka mid ah: Kaligii duul, Kun la dirir, Karbaashe, Kooreysane iyo Kax fadhiye.
Soomaalida ma ahan dad ka gabada marka ay timaddo naaneys bixinta, oo qofka si khasab ah ayaa loogu bixiyaa isagoon rabin mararka qaar. dadka qaarna way ku faanaan in ay la baxaan naaneys adag.
Dhanka kale waxaa Soomaalida ay neeneystu ku bixisaa qaab muuqaalka qofka, waxaana ka mid ah sida Ganey, Bidaar, laangare, Wershe.
Inta badan siyaasiyiinta Soomaalida ayaa leh naaneyso
Axmed Sooraan ayaa sheegay inta badan dadka deggan gobolka Mudug ay yihiin dad “xadaaran badan leh oo furfuran aysanna dhibsan naaneysyada loo bixiyo”.
Hase yeeshee waxaa xusid mudan in Soomaalida dumarka u bixin naaneysyada aan wanaagsaneyn, waxaana loo bixiya kuwo amaan ah.
Waxaana kuwaasi ka mid ah: Dahabo, Indha Deeraleey, Macaaneey iyo kuwa kale.
