Waxa mar kasta la sheegaa in qofka oo aroorta hore toosaa tahay wax guul lagu gaadhi karo. Waxa ay kordhisaa kartida qofka. Dadka caanka ah iyo madaxda shirkadaha ayaa hore u toosa. Hadaad aroortii hore u toosto waxaad ka helaysaa farxad iyo caafimaad badan, waxaanad dareemi doontaa in aad hogaanka u hayso noloshaada.
Laakiin in kasta oo ay jiraan sheekooyin badan oo arintaa laga sheegaa, waaberiga oo la toosaa ma aha wax si layaab leh u furdaamin karaya dhibatooyinka kaa haysta maaraynta wakhtigaaga. Dadka qaar ayey ba se dhib ku noqotaa.
Sirtu waxa weeyi in aad qaab xaaladdaada ku haboon hesho. Hadaba waa kuwan talooyin soo jireen ah oo kaa caawin kara in aad kaga maaranto waxa badan ee arintan laga sheegayo oo kuu suurto gelin kara in aad dejisato qorshe adiga kuu gaar ah oo aad waaberiga ku toosto.
Waa beriga oo la tooso maxaa laga helaa?
Waxa jira faa’iidooyin badan oo dadka hore u toosa badankoodu sheegaan. Waxay sheegaan in aroorta hore buuqu yaryahay oo xataa caruurta iyo dadka guriga jooga oo dhami wada hurdaan. Sidoo kale tusaale ahaan waxa dhici karta in fariimo aan badnayn telefoonka kuugu soo dhacaan ama E-mail badani xiligaa.
Maareeyaha shirkadda Apple, Tim Cook, ayaa sheegay in uu tooso 03:45 aroornimo oo uu akhriyo fariimaha E-mail ka ee u soo dhaca halka dadka ay wada shaqeeyaan ay ka toosaan 06:45 aroornimo oo qudheedba iska aroor hore ah. Oprah Winfrey ayaa iyaduna sheegtay in ay toosto 06:02 aroornimo maalin kasta si ay dunida ugu fiirsato una jimicsayto.
Daraasaad ayaa sidoo kale cadeeyey in hore oo loo toosaa horseedi karto guulo la gaadho. Dadka hore u toosaa waxay si qumman ula socdaan jadwalka caadiga ah ee shaqada waxaana suurto gal ah in ay yeeshaan shakhsiyad firfircoon oo suurto galin karta in ay tacliinta ka gaadhaan heer sare ama ay helaan shaqo mushar badan leh.
Hadii in aad hore u toostaa aanay dabcigaaga ahayn, waxa jira tabo aad tijaabin karto. In aad jimicsi bilowdo oo aad isla markiiba iftiinka waaga aragtaa waxay carisaa habdhiska jidhkaaga iyo heer kulkiisa ba oo firfircooni ku gelisa.
Hadaba in hore loo toosaa ma aha wax ku haboon qof walba. Waxa jira talooyin badan oo lagu sheegay in aanay sahlanayn in qofku noqdo qof hore u toosa.
Hore u toosku qof kasta ma ku haboonyahay?
Maya. In hore u toosku kugu haboonyahay oo uu kaa dhigi karo qof firfircoon waxa dhici karta in ay ku xidhantahay hidde sideyaashaada.
Waxa jira cilmi baadhisyo badan oo lagu daraasaynayey sababta dadka qaarkood marka la eego abuurta jidhkooda ay u firfircoonyihiin aroortii halka qaarna ay habeenkii aad u firfircoonyihiin. Waxa se dhici karta, in tusaale ahaan, aad gelinka dambe firfircoonaan karto.
Run ahaantii , daraasad dhawayd oo lagu baahiyey majalladda Nature Communications ayaa tibaaxday cadaymo dheeraad ah oo arintaa ku saabsan. Cilmi baadheyaasu waxay xog ka ururiyeen in ka badan 700,000 oo qof waxaanay ogaadeen in ay jiraan 350 nooc oo hidde sideyaal ah oo ay suurto gal tahay in ay sababaan in qofku caadi ahaan firfircoon yahay aroortii ama fiidkii. Tirada badan ee dadka cilmibaadhistaa ka qayb galay marka la eego waxay noqonaysaa tii ugu ballaadhnayd ee nooceeda ah ilaa haatan, in kasta oo cilmi baadhis dheeraad ah loo baahanyahay si natiijadaas loo sugo.
Markaa hadii adiga oo aan u dhalan in aad aroorta hore firfircoonaato aad go’aansato inaad aroorta hore toosto, waxa suurto gal ah in aad wiiqayso xiligii aad firfircoonaan lahayd.
Sida caadiga ah waxa suurto gal ah in ay jiraan arimo shakhsi ah oo qofka ku kalifa inuu hore u tooso. Marilyn Davidson oo ah borofessor sare oo ku takhasutay cilmu nafsiga shaqada oo ka tirsan Jaamacadda Manchester ayaa waxay tidhi ”waxa jira arimo kale oo arinta saamayn ku leh sida xamaasadda rabitaanka qofka ee ah inuu shaqada ka midho dhaliyo kuwaas oo suurto geliya in qofku u heellanaado inuu hore u tooso”.
Waalidiinta caruurta yaryar haysta ama shaqaalaha aan shaqaynin saacadaha caadiga ah ayay dhici kartaa in aanay ikhtiyaar u lahayd goorta ay jecelyihiin in ay toosaan.
Madhaafaanku waxa weeyi in aroorta hore oo aad toostaa aanay suurto gal ka dhigayn in aad shaqo badan qabato. Run ahaantii waxaaba dhici karta in ay saamayn taban kugu yeelato.
